سامانه ملي شهر و روستا
آيين نامه اجرايي قانون نحوه جلوگير ي از آلودگي هوا
ممصوب 16/6/1379
فصل اول - كليات
ماده ۱ - عبارات و اصطلاحاتي كه در اين آيين نامه به كار رفته است، به شرح زير تعريف مي شوند:
الف - قانون : قانون نحوه جلوگيري از آلودگي هوا مصوب ۳/ ۲/ ۱۳۷۴ مجلس شوراي اسلامي.
ب - سازمان : سازمان حفاظت محيط زيست.
پ - مواد آلوده كننده هوا : هر نوع ماده گازي، بخار، مايع، جامد و يا مجموعه تركيبي از آنها كه در هواي آزاد پخش و باعث آلودگي هوا و يا موجب تشديد آلودگي آن شود و يا ايجاد بوهاي نامطبوع نمايد از قبيل دود، دوده، ذرات معلق، اكسيدهاي گوگرد، اكسيدهاي ازت، منواكسيدكربن، اكسيدكننده ها، هيدروكربنها، اسيدها،آمونياك و نظاير آن .
ت - گواهينامه مخصوص : تاييديه كتبي مراكز معاينه مبني بر رعايت حد مجاز آلودگي توسط وسايل نقليه موتوري كه به صورت برچسب صادر و بر روي وسايل نقليه مذكور الصاق مي شود. اين گواهينامه مي تواند علاوه بر رعايت حد مجاز آلودگي، رعايت ضوابط ايمني را در بر داشته باشد.
ث - آلوده كننده : هرشخص حقيقي كه اداره يا تصدي منابع مولد آلودگي را خواهبراي خود، خواه به نمايندگي از طرف شخص يا اشخاص حقيقي و حقوقي ديگر برعهده داشته و يا شخصا" و به طرق مختلف عامل ايجاد آلودگي باشد.
ماده ۲ - منابع آلوده كننده هوا غيراز كارخانه ها و كارگاههاي موضوع آيين نامه اجرايي فصل سوم قانون به شرح زير طبقه بندي مي شوند:
الف - وسايل نقليه موتوري : هرنوع وسيله اي كه با موتورهاي درون سوز حركت مي كند و براي حمل و نقل مورد استفاده قرار مي گيرد و درصورت به كار انداختن منشا ايجاديك يا چند ماده آلوده كننده مي گردد.
ب - منابع تجاري ، خانگي و منابع متفرقه .
۱ - منابع تجاري به محلهاي مشخصي اطلاق مي شود كه براي انجام فعاليتهاي مختلف تجاري و خدماتي و نگهداري و عرضه توليدات و كالا و خدمات مورد استفاده قرار مي گيردو بدون اينكه محدود به موارد زير گردد، برحسب نوع فعاليت خدماتي و يا تجاري شامل گروههاي زير مي گردد:
گروه اول - هتلها، مهمانخانه ها، رستورانها، شيريني پزيها، نانواييها، گرمابه ها و امثال اينها.
گروه دوم - دامداريها، مرغداريهاي صنعتي، كشتارگاهها، موسسات نگهداري حيوانات وامثال آن .
گروه سوم - بيمارستانها، مراكز درماني و بهداشتي، آزمايشگاهها و امثال اينها.
۲ - منابع خانگي، از قبيل منازل و واحدها و مجتمعهاي مسكوني به مكاني اطلاق مي شودكه صرفا" جهت سكونت مورد استفاده واقع مي شود.
۳ - منابع متفرقه عبارتست از منابعي غير از كارخانه ها، كارگاهها، وسايل نقليه موتوري و منابع تجاري و خانگي و هر عملي كه ايجاد آلودگي هوا نمايد از قبيل آتش سوزي زباله ها و انباشتن مواد زايد و متعفن در هواي آزاد .
ماده ۳ - سازمان موظف است نسبت به شناسايي و تعيين نوع و ميزان مواد آلودهكننده هوا به طرق مقتضي از جمله اخذ اطلاعات، مدارك لازم و درصورت لزوم بازديد وبازرسي اقدام نمايد.
تبصره - كليه اشخاص حقيقي و حقوقي مكلفند آمار، اطلاعات و اسناد و مدارك موردنياز سازمان را كه در جهت اجراي قانون و اين آيين نامه درخواست مي شود، در اختيارسازمان قرار دهند.
فصل دوم : وسايل نقليه موتوري
ماده ۴ - شرايط ايجاد مراكز معاينه وسايل نقليه موتوري اعم از بنزيني، گازسوز وتجهيزات آن توسط سازمان با هماهنگي وزارتخانه هاي كشور و صنايع تنظيم و ابلاغ خواهدشد.
تبصره - سازمان مجاز است در جهت حصول اطمينان از روند مطلوب در اجراي ماده ( ۵ )قانون و عملكرد صحيح مراكز معاينه نسبت به اخد آمار و اطلاعات هر يك از مراكز مزبور از طريق شهرداريهاي ذي ربط و انجام معاينات و آزمايشهاي موردي از برخي وسايل نقليه موتوري كه توسط مراكز يادشده مورد آزمايش قرار گرفته و گواهي زيست محيطي دريافت داشته اند، اقدام نمايد.
ماده ۵ - رانندگان وسايل نقليه موتوري مكلفند بر چسب حاوي گواهينامه مخصوص را درمحل مناسبي كه توسط مراكز معاينه تعيين مي شود، بر روي شيشه اتومبيل خود نصب نمايند۰
ماده ۶ - طبق زمان بندي مصوب شوراي عالي ترافيك از تردد وسايل نقليه موتوري كه فاقد بر چسب موضوع ماده ( ۵ ) باشند، در شهرهاي تهران، اصفهان ، مشهد، تبريز، شيراز، اراك، اهواز و كرج توسط ماموران انتظامي ( ماموران راهنمايي و رانندگي ) جلوگيري شده و رانندگان وسايل نقليه مذكور مطابق ماده ( ۲۸ ) قانون محكوم خواهند شد.
تبصره ۱ - وسايل نقليه مذكور تا هنگام رفع موجبات آلودگي و انجام معاينه فني مجدد و دريافت گواهينامه، اجازه تردد نخواهند داشت .
تبصره ۲ - شمول مقررات اين ماده به ساير شهرها بنا به تصويب شوراي عالي محيط زيست خواهد بود.
تبصره ۳ - از تردد موتورهاي دوزمانه براساس زمان بندي كه سازمان تعيين مي كند در شهرهاي ياد شده جلوگيري خواهد شد.
فصل سوم - منابع تجاري و متفرقه
ماده ۷ - دراجراي ماده ( ۷ ) قانون، دستورالعمل مربوط به مواقع اضطراري هوا توسط
سازمان و ساير دستگاههاي ذي ربط تهيه و توسط وزارت كشور ابلاغ مي شود.
ماده ۸ - سازمان پس از شناسايي و طبقه بندي منابع تجاري ، خانگي و منابع متفرقه ،آن دسته از منابع مذكور را كه آلودگي آنها بيش از حدمجاز مي باشد، مشخص و مراتب را با تعيين نوع و ميزان آلودگي به مسوولان و يا صاحبان منابع فوق الذكر اعلام خواهدكرد تا در مهلت معين و مناسبي كه توسط سازمان تعيين مي شود، نسبت به رفع آلودگي اقدام نمايند.
ماده ۹ - بيمارستانها، درمانگاهها و مراكز بهداشتي و درماني و ساير مراكز مجاز كه به منظور امحاي زباله هاي خود از روش سوزاندن استفاده مي نمايند، مكلفند ازدستگاه زباله سوز مناسب كه استانداردهاي آلودگي هوا را رعايت نمايد،استفاده كنند.
ماده ۱۰ - سازمان مجاز است در اجراي ماده ( ۲۳ ) قانون، در مناطقي كه گاز شهري دردسترس مي باشد، براي اشخاص حقيقي و حقوقي كه با عدم استفاده از گاز موجبات آلودگي هوا را فراهم مي سازند، اخطاريه صادر و مهلت مناسبي را جهت رفع آلودگي تعيين نمايد.