کارشناس حراست: علی احمدی

وظایف حراست

حراست چيست ؟
به نظرشما حراست چگونه جائي است و چه اهدافي را دنبال مي كند ؟
اطلاعات شما در رابطه با شرح وظايف حراست تاچه حدي است ؟
آيا مي دانيد حراست در چه مواردي مي تواند ياري رسان شما باشد ؟
آيا مي دانيد شما در چه مواردي مي توانيد حراست را ياري كنيد ؟
آيا مي دانيد در چه مواقعي بايد به حراست مراجعه نمائيد و چگونه مسائل و مشكلات خود را مطرح نمائيد ؟
سعي ما در اين مقوله آشنايي بيشتر شما نسبت به وظايف و روش خدمت رساني حراست به همكاران عزيز مي باشد .
اميد است كه در اين راه قدم كوچكي برداشته باشيم .
حراست در لغت به معناي پاسداري و مراقبت كردن مي باشد . از لحاظ عرف اداري حراست به نهادي گفته مي شود كه در قلب تشكيلات يك سازمان وجود داشته و وظيفه خطير مراقبت از سلامت اجزاي ريز و درشت آن تشكيلات را در برابر انواع و اقسام انحراف هاي موجود به عهده دارد .
حراست پشتوانه اي محكم براي سلامت جامعه اداري
وظيفه اصلي حراست ، مواظبت از سلامت سازمان است ؛ چرا كه هر سازماني جهت نيل به اهداف خود به سلامت دروني و بيروني نياز دارد . از آنجا كه سلامت هر سازمان همواره در معرض آلودگي ها و تهديد هاي دروني و نفوذي است ، براي حفظ سلامت و پيشگيري از آلودگي ها نيازمند سيستمي هستيم كه با دقت زياد اولاً : از نفوذ آفت ها به داخل سيستم جلوگيري كند . ثانياً : با تشخيص و شناخت آفت هاي دروني ، زمينه هاي علاج به موقع و سلامت سازمان را فراهم سازد .
بنابراين حضور حراست در عرصه فرآيندهاي سازماني ، همواره در جهت دستيابي به دو هدف عمده زير است :
1. هدف كلان و راهبردي : حفظ و ارتقاي توان حفاظتي و امنيتي سازمان به منظورپيش برد اهداف سازمان .
2. اهداف عملياتي : همراهي و مساعدت مديران با ارائه مشورت هاي موثر و اطلاع رساني به موقع ، اعمال نظارت ها و انجام اقدام هاي موثر جهت حفاظت همه جانبه از ايمني و سلامت منابع سازمان .
وظايف مديريت حراست براي رسيدن به اهداف
1. حفاظت و صيانت از كاركنان در برابر آسيب ها و تهديدات احتمالي .
2. اطلاع رساني بهموقع از وضعيت سيستم به مراجع ذي صلاح.
3. حفاظت از اماكن، تأسيسات و تجهيزات.
4. حفاظت از اسناد .
5. انجام مأموريت هاي محوله از سوي مرجع ذيصلاح .
حراست به عنوان مشاور مديريت : حراست به عنوان چشم مدير در سازمان و با توجه به اشرافي كه به مجموعه دارد مي تواند مشاور خوبي براي مديريت محسوب شود . البته بسيار روشن است كه مسئولين حراست ، زماني مي توانند در اين خصوص موفق باشند كه از علم ، تخصص ،درايت و روشن بيني خوبي برخوردار باشند .
حفاظت از كاركنان : وظيفه نيروي انساني،رسيدن به اهداف سازماني است ولي وظيفه حراستها حفظ سلامت نيروي انساني است.
احقاق حقوق كاركنان : از نظر علم مديريت ، سازماني مي تواند موفق و پويا و پيش رو با شد كه كاركناني با انگيزه و راضي داشته باشد ، زيرا از كارمند ناراضي ، خلاقيت و ابتكار به وجود نمي آيد . بنابراين مي بايست به منشأ نارضايتي هاي كاركنان توجه نموده و نسبت به توجيه مديران و اصلاح روش ها اقدام كند . بديهي است حراست مي تواند از اين طريق ، خدمات قابل توجهي به مديريت ، كاركنان مجموعه و در كل به نظام مقدس اسلامي ارائه نمايد .
‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ احقاق حقوق ارباب رجوع : يكي از دلايل تأسيس ادارات و سازمانها وارگانها ، ارائه خدمات به مردم مي باشد و از طرف ديگر توجه و دقت در رضايت مندي ارباب رجوع .
شايسته سالاري (كمك به انتصاب افراد شايسته ) : طبق قانون ، انتصاب مسئولين به پست هاي حساس و مسئولين بخش هاي مختلف اداري ، بايد پس از تعيين صلاحيت حراست دستگاه صورت گيرد .
نقش حراست در پيش گيري از وقوع تخلف ها
سه نقشاساسي حراست به منظور پيشگيري از وقوع تخلف‌ها در سازمان به شرح زير مي باشد :
اول : نقش هشدار دهنده يا پيشگيري كننده .
دوم : نقش اصلاح كننده يا درمان كننده .
سوم : نقش جداكننده از سيستم .
اين وظيفه خطير حراست از جهاتي شبيه به نهادهاي بهداشتي درماني است چنانچه اين نهاد در ابتدا سعي بر آن دارد كه ابتدا از هر آلودگي و بيماري پيشگيري نمايد و در مرحله بعد اگر احتمالاً كسي آلوده شد او را درمان نمايد و در نهايت اگر دو روش قبلي موثر واقع نشد او را همچون يك عضو مرده و فاسد شده بدن از سيستم جدا كرده و دور بياندازد ،
چنين نقشي را حراست در سازمان ايفاد مي كند . حراست در هر سازمان با پيش بيني نوع تخلف ها و جرايمي كه ممكن است در آن سازمان به وقوع بپيوندد سعي مي كند به انحاء مختلف ، چشم و گوش كاركنان آن سازمان را به روي دام ها و كمين هاي سر راه گشوده و آنها را هوشيار و آگاه سازد .
با اين كارها اولاً : جلوي خسارت هاي احتمالي كه مسلّماً هزينه هاي سنگيني براي سيستم در برخواهد داشت، گرفته مي شود .
ثانياً : به اين وسيله جلوي انتشار تخلف ها و انحراف ها در بين كاركنان گرفته مي شود .
جلوگيري از بروز انواع فساد اداري
مفهوم كلي فساد اداري از ديدگاه سازمان مديريت و برنامه ريزي :
عبارت است از اقدام هاي مأموران دولتي با هدف انتفاع وبهره برداري براي خود و يا اشخاص ديگر و يا در قبال دريافت مال خود و يا اشخاص ديگر كه از راههاي زير انجام مي پذيرد :
- نقض قوانين و مقررات اداري .
- تغيير و تفسير قوانين و مقررات و ضوابط اداري .
- تغيير در قوانين و مقررات اداري .
- خودداري ، كند كاري يا كوتاهي در انجام وظايف قانوني در قبال ارباب رجوع .
- تسهيل و يا تسريع غير عادي در انجام كار براي اشخاص معين در مقايسه با ديگران .
انواع فساد
الف : فساد خرد و كلان :
فساد كلان ، فسادي است كه توسط مقام هاي مافوق اداري به صورت باندي و با ارقام قابل
توجه صورت گرفته و بيشترجنبه فساد سياسي يا حاكميتي دارد .
فساد خرد ، فسادي است كه توسط كاركنان جزء صورت مي گيرد .
ب : فساد سازمان يافته و فساد فردي :
در فساد سازمان يافته وجه (رشوه ) مورد نياز و دريافت كننده در سيستم اداري مشخص است و پرداخت وجه ، انجام كار را تضمين مي كند .
در فساد فردي پايه به چند مأمور دولتي مبالغي پرداخت شود و ضمانتي هم براي اجراي قطعي خواسته رشوه دهنده نيست .
ج : فساد قاعده مند و فساد غالب :
فساد قاعده مند: فسادي است كه احتمال كشف و مجازات در آن كاهش و انگيزه هاي فساد افزايش مي يابد .
فساد غالب : فسادي است كه سراسر دستگاههاي دولتي را فرا گرفته باشد .
ريشه يابي برخي عوامل سازماني در ترويج فساد :
1. عدم وجود شفافيت و پاسخگويي در فعاليت هاي نظام اداري : هرچه در يك سيستم باز ، عدم شفافيت و پاسخگويي نسبت به ارباب رجوع و كل مجموعه و خصوصاً به سيستم هاي نظارتي بيشتر باشد به همان تناسب فساد اداري افزايش خواهد يافت وبالعكس هرچه ضريب پاسخگويي در يك سيستم بيشتر باشد فساد اداري كمتري درآن سازمان جريان خواهدداشت.
2. عدم ثبات در مديريت : وقتي كه مدير جايگاه خود را متزلزل ديد اين مسأله سبب كاهش انگيزه وي نسبت به امور محوله به وي خواهد شد . كاهش انگيزه كاري سبب به وجود آمدن فساد اداري خواهد شد .
3. عدم وجود امنيت شغلي براي كاركنان .
4. نارسايي ، پيچيدگي ، تناقض و ابهام در قوانين و مقررات اداري .
5. عدم وجود نظام شايسته سالاري در عزل و نصب ها : يكي از مهمترين عوامل بروز فساد اداري از لحاظ رفتار سازماني ، نبود فضاي شايسته سالاري در منصب هاي سازماني است .
6. ناكارآمدي وضعف نظام اداري .
7. بي كفايتي حرفه اي كاركنان .
8. باند بازي .
9. عدم وجود نظام هاي صحيح انگيزشي و تشويق و تنبيه در اداره ها .
10. ضعف دانش و تخصص مديران .
پيشنهاد هاي حراست در جهت كاهش بروز عوامل سازماني ترويج فساد در سيستم
1. شفاف سازي قوانين .
2. استقرار نظامهاي سنجش عملكرد كاركنان .
3. شايسته سالاري در عزل و نصب ها .
4. مشاركت دادن كاركنان در اداره امور .
5. ملزم ساختن واحدها به پاسخگويي .
6. و ...
برخي عوامل فرهنگي و اجتماعي فساد اداري
1. ضعف وجدان كاري و انضباط اجتماعي .
2. رواج مادي گرايي .
3. قوي بودن پيوندهاي فاميلي و قبيله اي .
4. سطح پايين اخلاقيات در جامعه .
5. فقدان فرهنگ پاسخ گويي .
6. نقص مجموعه نظارت هاي حسابرسي و اطلاعات نامربوط .

كوتاه سخن آخر
اطلاعات شما حتي اگر بسيار ناچيز به نظر رسد شايد براي رسيدن به هدفي كه ما و شما به دنبال آن هستيم راهنمايي بزرگي باشد . بنابراين در جهت سالم سازي محيط ،ما را ياري نمائيد .