سامانه ملي شهر و روستا
ضوابط اجرايي مربوط به چگونگي اجراي ماده 1 لايحه قانوني حفظ و گسترش فضاي سبز در شهرها
مصوب 19/12/1382
مــاده 1- در اجراي ماده يكم (1) قانون حفظ و گسترش فضاي سبز در شهرها مصوب 3/3/1359 شوراي انقلاب اسلامي ايران و از تاريخ ابلاغ اين مصوبه پس از طي مراحل قانوني مربوط، به عنوان ضوابط اجرايي ماده يكم (1) قانون صدرالذكر مشتمل بر سيزده (13) ماده و چهارده (14) تبصره جايگزين مصوبه قبلي تصويبي توسط وزير محترم كشور وقت به عنوان جانشين شوراي اسلامي شهر تهران مندرج در روزنامه رسمي كشور به شماره 14450 به تاريخ 21/7/73 مي شود .
مــاده 2 - تعاريف :
عناوين به‌ كار برده شده در اين مصوبه (ضوابط اجرايي) به شرح بندهاي ذيل تعريف مي شوند :
الف : ” نهال“‌ : گياه داراي ساقه (تنه) چوبي منفرد كه محيط بن آن كمتر از پانزده (15) سانتي متر باشد.
ب : ” درخت “ : گياه خشبي (چوبي) داراي ساقه منفرد اعم از درخت داراي ميوه ماكول (مثمر) و ساير درختان ( غيرمثمر) كه محيط آن ها از پانزده (15) سانتي متر كمتر نباشد. درخت مو از اين حكم مستثني است .
ج : ” بن درخت “ : محل تلاقي تنه درخت يا نهال با سطح زمين است . در صورتي كه درخت در سطح زمين به چند ساقه منشعب شده باشد بن قطورترين ساقه ملاك عمل خواهد بود و بقيه ساقه ها، شاخه محسوب مي شوند.
د : ” باغ“ : از نظر اين مصوبه ( ضوابط اجرايي) به محلي اطلاق مي شود كه علاوه بر داشتن مساحت بيشتر از پانصد ( 500) متر مربع حداقل يكي از مشخصات ذيل را داشته باشد :
(1) : در صورت وجود بنا و مستحدثات در زمين، به طور متوسط در هر شانزده
(16) مترمربع محوطه باز خارج از ساختمان يك اصله درخت و در صورت عدم سابقه احداث بنا، به طور متوسط هر بيست و پنج (25) مترمربع يك اصله درخت مثمر يا غيرمثمر و يا تركيبي از آن ها غرس شده باشد. قطع و امحاي درختان موجب عدم احتساب تعداد درختان كسر شده در آمار ( لحاظ شده در اين بند) نخواهد بود .
(2) : ‌دارا بودن سند مالكيت و يا سند مادر قبل از تفكيك به عنوان باغ، باغچه، زمين مشجر و باغ عمارت .
(3) :‌دارا بودن سابقه راي داير باغ، داير باغچه، داير مشجر از كميسيون ماده دوازدهم (12 ) قانون زمين شهري .
تبصره - تشخيص باغ از غيرباغ با توجه به موقعيت جغرافيايي و مكاني، وضعيت پوشش گياهي و سوابق و مدارك موجود در پرونده و نيز با عنايت به ضوابط فوق الذكر به عهده كميسيون ها ي اصلي موضوع ماده هفتم (7) اين مصوبه مي باشد .
تبصره - شهرداري هر منطقه مكلف است قبل از صدور پروانه ساختماني براي املاك پانصد (500) متر مربع و بيشتر وضعيت ملك را از كميسيون هاي موضوع ماده هفتم (7) اين مصوبه استعلام نمايد .
ماده 3 - كاشت، حفاظت و آبياري درختان معابر، ميادين،‌ بزرگراه‌ها و بوستان هاي عمومي واقع در داخل محدوده و حريم قانوني شهر تهران به استثناي بوستان هاي محيط زيست از اهم وظايف شهرداري تهران است .
تبصره - حفظ، نگهداري و آبياري درختان در ساير محل هاي مشمول قانون به عهده مالكين، ساكنين ( بهره برداران) و متصرفين است .
تبصره- در مورد موقوفات ، متوليان و متصديان يا قائم مقام قانوني آنان يا مستاجرين، بهره برداران و متصرفين، مسئول نگهداري و آبياري درختان هستند .
تبصره - در صورت اهمال در نگهداري درختان مشمول قانون، شهرداري موظف است با اخذ مجوز قانوني نسبت به آبياري و نگهداري آنها اقدام و هزينه هاي متعلقه را با پانزده درصد (15%) كارمزد از مالك دريـافت نمايد لاكن در صورت اعلام مالك مبني بر عدم توانايي در نگهداري درختان شهرداري مجاز است درخصـوص حفظ و نگهداري فضاي سبز و درختان به مالك مساعدت نموده و تنها هزينه هاي مترتبه را از وي دريـافت نمايد .
ماده 4- شهرداري در محدوده قانوني شهر و حريم قانوني آن، بنا به تقاضاي مالك يا وكيل يا قائم مقام قانوني وي راجع به قطع درختان مشمول قانون پس از تصويب كميسيون موضوع ماده هفتم (7) اين مصوبه و در موارد ذيل مكلف به صدور مجوز قطع درخت با رعايت ساير مقررات مربوط مي باشد
الف : درخت غير مثمري كه به سن بهره وري رسيده باشد و به قصد انتفاع از چوب آن درخواست قطع داده شده باشد كه دراين صورت بايد به جاي آن مجدداً درخت غرس شود. چنانچه شهرداري مايل به حفظ درخت بوده و بهاي چوب آن را به مالك بپردازد درخت نبايد قطع شود .
ب : درخت به علت آفت زدگي،‌ بيماري، انگل و يا علل غيرعمد ديگر خشك شده و يا احتمال سرايت آفت و بيماري از آن به ديگر درختان و گياهان وجود داشته باشد و يا احتمال سقوط آن برود .
ج : درخت در محل احداث ساختمان و يا مسير راه، كانال، مجاري آب، خطوط برق، لوله كشي نفت، گاز و تلفن قرار گرفته باشد و يا به هر نوع مانع از اجراي طرح هاي عمراني و عمومي باشد و انتقال آن ميسر نباشد .
د : درخت واقع در معابر و يا ميادين مانع عبور و مرور طبيعي باشد و يا وجود آن براي مالكين و ساكنين مزاحمت ايجاد كرده باشد .
تبصره- در مورد بندهاي (ج ) و (د) اولويت با انتقال درختان در فصل مناسب با نظارت شهرداري و با رعايت اصول علمي و فني مي باشد و در صورت اجتناب ناپذير بون قطع درخت مي بايد با رعايت اصول ايمني و مفاد تبصره ي سوم (3‌)‌ذيل ماده چهارم (4) قانون حفظ و گسترش فضاي سبز در شهرها مصوب
3/3/1359 شوراي انقلاب اسلامي ايران انجام شود .
تبصره- عوارض قطع درختان طبق تعرفـــه مصوب شوراي اسلامي شهر تهران توسط شهرداري اخذ مي شود.
تبصره- فعاليت و بهره برداري از خزانه، قلمستان يا عدم فعاليت آن ها با كسب مجوز از شهرداري و بر اساس دستورالعمل سازمان پارك ها و فضاي سبز شهرداري بلامانع است .
ماده 5- متقــاضيان قطع ، جابجايي يــا سربرداري درختان بـايد به شهـرداري مراجعه و درخواست خود را طبق برگه مربوطه كه توسط شهرداري تهيــه و در اختيار آنان قـرار مي گيرد تنظيم و تكميل و به همان مـرجع تسليم نـمايند .
ماده 6- شهرداري مكلف است حداكثر ظرف مدت دو ماه ‌ از تاريخ تسليم تقاضا و پس از كسب مجوز از كميسيون هـاي موضوع ماده هفتم (7)‌ اين مصوبه تكليف متقاضي را با ذكر دليل كافي، روشن نمايد و در غير اين‌صورت عمل شهـرداري تخلف تلقي و با آن برابر مقررات رفتار خواهد شد .
تبصره - متقاضي بايد تا حصول نتيجه ، درخواست خود را پي گيري نمايد و تحت هيچ شرايط پيش از اخذ مجوزهاي لازم، حق قطع درخت يا سربرداري يا جابجايي آن را نخواهد داشت .
تبصره- شهرداري موظف است در صورت درخواست متقاضي براي جابجايي يا سربرداري درخت با رعايت ضوابط و اصول علمي و ايمني، امكانات و تسهيلاتي را كه مقدور و ميسر باشد ، در قبال دريافت اجور و هزينه هاي مترتبه در اختيار متقاضي قرار دهد .
ماده 7- شهرداري تهران موظف است به منظور نظارت بر حسن اجراي قانون حفظ و گسترش فضاي سبز در شهرها و هم‌چنين اين مصوبه و تشخيص باغات با توجه به موقعيت مكاني و وضعيت پوشش گياهي محل و سوابق موجود در پرونده و نيز براي قطع، انتقال و سربرداري درختان، كميسيوني متشكل از اعضاي به شرح ذيل تشكيل دهد :
الف ) نماينده شوراي اسلامي شهر تهران به انتخاب رئيس شورا .
ب ) مدير عامل سازمان پارك ها و فضاي سبز شهر تهران .
ج ) نماينده فني شهرداري به انتخاب شهردار تهران .
تبصره - شهرداري تهران موظف است براي تشخيص باغ در مورد املاك و اراضي كمتر از دوهزار ( 2000) متر مربع كميسيوني مركب از اعضاي ذيل تشكيل دهد :
الف ) شهردار منطقه ذيربط ( بدون حق تفويض به غير)
ب ) نماينده تام الاختيار سازمان پارك ها و فضاي سبز شهر تهران
ج ) معاون شهرسازي و معماري شهرداري منطقه ذيربط . ايـن كميسيون موظف است درخصوص تشخيص باغات وفق ضوابط اين مصوبـه اتخاذ تصميم نـموده و مراتب را به ذينفع ابلاغ نمايد و رونوشت راي ( تصميم اتخاذ شده ) را با ذكر ادله به همراه خلاصه اطلاعات و مدارك و مستندات به كميسيون موضوع ماده هفتم (7) اين مصوبه ارسال نمايد و در صورت اعتراض مالك يا ذينفع يا نماينده قانوني وي ظرف مدت پانزده (15) روز از تاريخ ابلاغ راي به همراه پرونده مربوط و مدارك و مستندات جهت بررسي و اتخاذ تصميم نهايي ( تجديد نظر ) به كميسيون موضوع اين ماده ارجاع نمايد .
ماده 8- تصميمات متخذه و آراي صادره توسط كميسيون موضوع ماده هفتم (7) اين مصوبه از تاريخ ابلاغ به شهرداري ظرف مدت دو ماه درصورت اعتراض مالك يا ذينفع و يا قائم مقام قانوني وي قابل طرح و تجديد نظر در كميسيون ذيربط در شوراي اسلامي شهر تهران كه توسط شوراي اسلامي شهر تهران تعيين مي شود، خواهد بود .
ماده 9- در اجراي مفاد قانون حفظ و گسترش فضاي سبز در شهرها مصوب
3/3/1359 شوراي انقلاب اسلامي ، شهرداري تهران موظف است شناسنامه باغات مشمول اين قانون را به همراه مشخصات ذيل تهيه نمايد :
الف ) شماره پلاك ثبتي يا شماره نوسازي پلاك مشمول
ب ) مساحت ملك
ج ) نشاني دقيق محل شامل : شهر ، منطقه ، ناحيه ، خيابان ، كوچه ، شماره ، نام مالك يا ذينفع .
د ) تعداد و مشخصات هريك از درختان مشمول قانون به تفكيك نوع مثمر و غير مثمر .
هـ ) نام ، مشخصات، سمت و امضاي مامور تنظيم كننده اطلاعات شناسنامه . تبصره : شهرداري تهران موظف است پس از شناسايي باغ هاي واقع در محدوده و حريم قانوني شهر تهران آنها را روي نقشه ( GIS) مشخص و اعلام نمايد ، اين باغ ها به هيچ وجه ، حتي در صورت قطع تمام درختان از عنوان باغ خارج نخواهند شد.
ماده 10- شهرداري تهران موظف است در صورت درخواست مالك يا ذينفع يا قائم مقام قانوني وي نسخه اي از شناسنامه تنظيمي محل مربوط را به متقاضي تحويل نمايد .
ماده 11- شهرداري تهران مكلف است از مشخصات درختان واقع در معابر، ميادين، بزرگراه ها و بوستان هاي عمومي فهرستي شامل نوع درخت، محيط بن، محل كاشت و تاريخ گزارش، تهيه و تنظيم نموده و مراتب را با پلاك كوبي روي درختان و نيز روي نقشه ( GIS ) فضاي سبز منعكس نمايد .
ماده 12 - در صورتي كه شخص يا اشخاص اعم از حقيقي يا حقوقي موجبات اتلاف و امحاي درختان موضوع قانون فضاي سبز در شهرها ( مصوب 3/3/59 شوراي انقلاب اسلامي ) را فراهم آورند شهرداري تهران موظف است نسبت به تعقيب جزايي و اخذ خسارات وارده از طريق مراجع قضايي اقدام نمايد .
ماده 13- به منظور حفظ ، نگهداري و احياي باغات و زمين هاي مشجر، سطح اشغال بنا در اين گونه املاك و اراضي معادل سي درصد (30%) مساحت و تراكم ساختماني مجاز آن بيست درصد (20%) بيشتر از تراكم مسكوني منطقه اي براي املاك و اراضي غير باغ ( املاك و اراضي مشابه مجاور ) خواهد بود.
تبصره- مالكين اين گونه املاك و اراضي مي توانند در صورت احراز ساير شرايط با رعايت ضوابط و مقررات بلند مرتبه سازي و احداث مجتمع هاي مسكوني، از مزاياي مربوط برخوردار شوند.
تبصره- شهرداري تهران موظف است دستور العمل اجرايي اين مصوبه را با امعان نظر به سياست هاي تشويقي جهت احياء و ايجاد باغ، ظرف مدت دو ماه از تاريخ ابلاغ اين مصوبه تهيه و جهت تصويب به كميسيون ذيربط در شوراي اسلامي شهر تهران ارائه نمايد .